İran Güneybatı Asya’da bulunan bir ülkedir. İran, geniş petrol ve doğalgaz rezervlerine sahip olması nedeniyle dünya ekonomisi için oldukça önemli bir ülkedir. Dünya ekonomisi için bu denli büyük öneme sahip olmasından dolayı İran hakkında en merak edilen soru şudur: İran asgari ücret ne kadardır? Bu yazımızda İran ekonomisi ve asgari ücretin ne kadar olduğu gibi merak edilen konuları detaylı olarak inceledik.
İran Asgari Ücret
İran bulunduğu konum sebebiyle Avrasya’nın merkezi halindedir. Bu sebeple de İran jeostratejik bir öneme sahip ülkedir diyebiliriz. İran’ın güneyinde Basra ve Umman körfezi, kuzeyinde ise hazar denizi bulunmaktadır. Kara komşuları arasında; Azerbaycan, Ermenistan, Irak, Türkiye, Afganistan, Pakistan ve Türkmenistan bulunur. İran dünyanın en eski yerleşim yerlerinden biridir.
Bu denli köklü bir geçmişe ev sahipliği yapan ülke konumunda olan İran, ekonomisinde yaşanan tezatlıklarla dikkat çekmektedir. İran hakkında diğer merak edilenler ise; İran’da yaşam şartları, İran asgari ücret ve kur farkı sebebiyle İran’da farklı paralara göre asgari ücret ne kadar sorularıdır.
İran Yaşam Şartları
İran dönem dönem yaşadığı iç karışıklıklar sebebiyle oldukça dikkat çeken bir ülke olmuştur. İran, ülke içinde yaşanan iç karışıklıklar ile birlikte birde dış politikada ciddi sorunlar yaşamaktadır. Hem iç hem de dış karışıklık yaşayan bir ülkenin ekonomisi hakkında konuşmak gerekirse, yapılabilecek ilk tespit ekonominin çok da güçlü olmadığıdır. Güçlü ekonomisi olan ülkelerin refah düzeylerimde bir hayli yüksektir. İran ekonomisinin çok güçlü olmaması sebebiyle, İran yaşam şartları hakkında araştırma yapanlar için hayal kırıklığı olabilir.
İran’da ciddi bir işsizlik ve enflasyon sorunu vardır. Ülkenin yaklaşık olarak %11’i işsizdir. Bunun en büyük sebebi elbette ki ülke ekonomisinin ciddi bir problem yaşamasıdır. İran bu denli büyük enerji kaynaklarına ev sahipliği yapmasına rağmen, halk gelişmiş ülkelere kıyasla oldukça zor şartlar altında yaşamaktadır. Bu konuya bir örnek vermek gerekirse, İran’daki aileler en fazla 2 çocuk sahibi olmayı savunmaktadır. Bunun nedeni olarak İran’daki yaşamın oldukça pahalı olmasını örnek göstermektedirler.
İran ekonomisinin kötü gidişatı paralel olarak yaşam şartlarını da kötü etkilemektedir. Ülke içinde kazanılan paranın yani İran asgari ücret miktarının masrafları karşılama konusunda yetersiz olduğunu söyleyebiliriz. İran yaşam şartları, Avrupa ya da diğer gelişmiş ülkelere kıyasla oldukça iç karartıcıdır. İran yaşam şartları detaylıca incelenmesi gereken bir konudur. Çünkü ekonomik olumsuzlukların yanında bir sosyal birtakım yasaklar vardır. Ülkenin yönetim şeklinden dolayı daha önce İran’ı ziyaret etmemiş olanlar için bazı zorluklar bulunmaktadır. Ülkede giyimden tutunda sokakta yürüme şeklinize kadar birçok sınırlayıcı kanun bulunmaktadır. İran gerek ekonomisi gerek yönetim şekli sebebiyle yaşam şartları bakımından oldukça zorlu bir ülkedir.
İran Asgari Ücret 2
İran ekonomisi, İran hükümetinin yanlış ve saldırgan dış politikası sebebiyle birçok ülke tarafından ambargoya maruz kalmaktadır. Ambargo uygulayan ülkeler arasında Amerika Birleşik Devletleri(ABD) ve Avrupa Birliği’ne üye olan tüm ülkeler vardır. Ambargo kelime anlamı olarak bir malın alınmasını ya da satılmasını engellemektir. Buradan anlayacağımız üzere İran ekonomisine yapılan bu ambargo sebebiyle ülkede etkin dış ticaret yani ihracat yapılamamaktadır. Bu durum ülkenin birçok konuda problem yaşamasına sebep olmaktadır. Örneğin, İran asgari ücret miktarı Türkiye ve diğer Avrupa ülkelerine kıyasla oldukça düşük bir seviyededir.
İran’da asgari ücretler yapılan mesleğe göre değişiklik göstermektedir. Fakat örnek vermek gerekirse İran’da yaşayan ve vasıfsız işçi konumunda çalışan bir kişi yaklaşık olarak 9.105.250,00 riyaldir. Bu miktar ne kadar fazla gibi gözükse de İran parası dünya piyasasında oldukça değersiz bir paradır. Bunun bir sebebi de uygulanan ambargolar sebebiyle İran riyalinin değer kaybetmesidir. İran asgari ücret miktarı 215 dolara denk gelmektedir.
İran halkı ülkede uygulanan asgari ücretten memnun değildir. Bu nedenle de ülkede sık sık ekonomi kaynaklı eylemler halk tarafından yapılmaktadır. Halkın büyük çoğunluğu asgari ücret almaktadır. İran halkının önemli bir kısmı almış oldukları asgari ücretle geçinemediklerini ifade etmektedir. Yapılan röportajlara ve gazete haberlerine baktığımızda, orta halli bir ailenin geçinebilmesi için aile üyelerinin bir değil birden fazla işte çalışmak zorunda olduğunu görmemiz mümkündür.
Açıklanan son verilere göre İran asgari ücret miktarı 9.105.250,00 riyaldir. İlk bakışta bu rakamlar bize oldukça yüksek bir asgari ücret veriliyormuş gibi görünebilir. Fakat ülke ekonomisinin çok büyük yaptırımlar altında olması sebebiyle İran riyali oldukça değersiz bir para birimi haline gelmiştir. Öyle ki 9.105.250,00 riyal olan asgari ücret yalnızca 215 dolara tekabül etmektedir. Peki, İran’da farklı paralara göre asgari ücret ne kadardır?
İran asgari ücret rakamları maalesef gelişmiş birçok ülkeye göre oldukça düşüktür. 9.105.250,00 riyal olan asgari ücretin, Türk Lirası olarak karşılığı yalnızca 400 TL’dir. İran’da uygulanan asgari ücret Euro olarak ise 196,69 Euro’ya denk gelmektedir.
Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği’nin uygulamakta olduğu ciddi yaptırımlar nedeniyle İran ekonomisi uzun yıllardır zor zamanlar yaşamaktadır. Ekonominin uygulanan ağır yaptırımlar ile birlikte son yılarda hayatımıza giren ve her şeyi alt üst eden Covid-19 salgınıyla birlikte İran ekonomisi ciddi oranda zarar görmüştür. Ülkede işsizlik oranı gitgide artmış ve değer kaybeden İran riyali sebebiyle de birçok meslek zor durumda kalmıştır.
İran’da meslek maaşları, İran para biriminin değer kaybetmesi ve artan enflasyonlarla halkın gitgide artan bir geçim sıkıntısıyla karşılaşmasına neden olmuştur. Peki, İran’da meslek maaşları ne kadardır?
İran’daki öğretmenler yakın zamanda aldıkları maaşın artmasına yönelik bir eylem gerçekleştirdi. Bu eylemin temel nedeni İran’daki öğretmen maaşının yeterli olmayışıdır. Öğretmenler geçim sıkıntısı yaşamaları ve İran asgari ücret miktarının oldukça düşük olmasını protesto ettiler.
İran’da yaşayan ve öğretmenlik yapan kişilerin maaşı yaklaşık olarak 1,142.76 Euro’dur. Bu değeri Avrupa’yla kıyaslayacak olursak, İngiltere’deki bir öğretmenin maaşı yaklaşık olarak 23,720 -35,008 Euro arasındadır. Kabaca bir hesap yapacak olursak, İngiltere’deki bir öğretmen İran’daki öğretmen maaşının ortalama 25 katını kazanmaktadır.
İran’daki doktor maaşı yaklaşık olarak 2,647.75 Euro’dur. Türkiye’de görev yapan uzman bir doktor maaşı ise 6,200 – 8,100 Euro arasındadır. Karşımıza çıkan sonuç yine İran’daki maaşların oldukça düşük olduğudur.
İran’daki işçiler aldıkları işçi maaşı sebebiyle sık sık grev yapmaktadır. İşçileri isyan etme noktasına getiren unsur elbette ki ülke ekonomisinin dengeli olmamasına bağlıdır. Yönetim şekli sebebiyle ülke gelirlerinin %2 ‘si Molla denilen kişilere ayrılmıştır. Bu kişiler diğer meslek gruplarına göre oldukça fazla kazanırken işçiler ise en düşük ücreti almaktadır. İran’da işçi maaşı yaklaşık olarak 216 dolardır. Bu ücret aynı zamanda İran asgari ücret rakamıdır.
İran ekonomisinin oldukça kötü bir durumda olduğu bilinen bir gerçektir. Bu sebeple de ülkede büyük bir geçim sıkıntısı yaşanmaktadır. Halk temel gıdaya ulaşmakta büyük bir zorluk çekmektedir. İran asgari ücret miktarı İran market fiyatlarına kıyasla oldukça düşük kalmaktadır. Bu sebeple birçok işçi iki iş birden yapmaktadır.
İran’da bir somun ekmek 0.53 Euro’dur. Bu rakam 8.60 TL’ye denk gelmektedir. Türkiye’de ki ekmek fiyatı ise son zamlarla birlikte 2.75 TL’dir. İran’daki ekmek fiyatı Türkiye’ye kıyasla yaklaşık olarak 4 kat daha pahalıdır. Ekmek en temel gıdalardan biri sayılmaktadır. Bu sebeple de İran’da asgari ücretle geçinen bir kişinin geçim sıkıntısı yaşaması oldukça olasıdır. İran asgari ücret miktarı son derece yetersizdir.
İran’da ki su fiyatı Türkiye’ye göre oldukça fazladır.1,5 litre suyun fiyatı 8.60 TL’dir. Sağlıklı bir insanın günde 3,5 litre su tüketmesi gerekmektedir. İran’da ki bir aile ortalama 4 kişiden oluşur. Kısaca bir hesap yaparsak bir ailenin günlük su ihtiyacı 14 litredir. Bu hesaba göre ise İran’daki bir ailenin günlük sadece su masrafı 120,4 TL’ye denk gelmektedir. Bu rakam İran asgari ücret rakamına göre oldukça yüksektir.
Okuyunuz: Almanya Asgari Ücret
İran’daki en büyük problemlerden biri de ülkede yaşanan konut sorunudur. Ortalama bir ev kirası 400$ -1000 dolar arasında değişmektedir. Bu fiyat evin konumu ve metre karesine göre değişmektedir.
İran’da asgari ücretin gelişmiş ve gelişmekte olan birçok ülkeye göre düşük olduğunu söylemiştik. İran’daki genel fiyatlar Türkiye’den daha pahalı olsa da bazı şeyler özellikle elektronik aletler, elektrik fiyatları, doğalgaz ve petrol fiyatları Türkiye’ye göre daha ucuzdur. Tüm bunlara rağmen İran halkı asgari ücretten memnun değildir.
Halk ara ara asgari ücrete zam yapılması için gösteri yapmaktadır. Tüm bunlar göz önüne alındığında İran’da asgari ücretle geçinmenin hiç kolay bir durum olmadığını söyleyebiliriz.
400 tl degil 4000 tl